كابوس شبانه يكي از مشكلاتي است كه در حين خواب رخ مي‌دهد. اكثر افراد در طول مدت زمان خواب خود رويا مي‌بينند. روياها انواع مختلفي داشته و كابوس نيز يكي از انواع است. براي همه ما پيش آمده است كه با يك خواب بد، بيدار شده و ديگر نتوانستيم بخوابيم. تجربه اين مورد تا حدي طبيعي بوده و تحت تاثير عوامل محيطي است. براي بروز كابوس ها دلايل مختلفي وجود دارد و گاهي اين مشكل تا حدي پيش مي‌رود كه زندگي فرد را تحت الشعاع قرار مي‌دهد. به همين دليل فرد بايد به دنبال علت آنها بوده و همچنين براي درمان نيز اقدام كند.

منبع: كابوس شبانه

كابوس شبانه

كابوس شابه اتفاقي آزاردهنده بوده و گاهي حتي تشخيص آن از واقعيت براي فرد سخت است. خواب مراحل مختلفي داشته و كابوس ها در مرحله    يا حركات سريع چشم اتفاق مي‌افتند. از آنجايي كه حركت چشم ها در اواخر شب بيشتر هستند؛ احتمال تجربه روياهاي بد در اين هنگام بيشتر خواهد بود. افراد كابوس هاي مختلفي مي‌بينند. اما برخي از آنها ميان بزرگسالان مشترك است. افتادن از ارتفاع، از دست دادن عزيزان، تصادف و… برخي از اين موضوعات هستند. فراموش نكنيد كه وحشت هاي شبانه و كابوس، هر دو باعث پريدن از خواب مي‌شوند؛ اما اين دو كاملا از هم متفاوت هستند. همچنين فرد شايد بعد از كابوس ديدن از خواب بيدار نشود. برخي افراد به دليل اين روياها حتي در حين خواب، گريه نيز مي‌كنند.

نشانه هاي كابوس شبانه

كابوس ها معولا كوتاه مدت بوده؛ اما در همين مدت زمان نيز تنش زيادي را به فرد وارد مي‌كنند. در اكثر موارد، فرد بعد از كابوس شبانه از خواب  پريده و ديگر نمي‌تواند بخوابد. اين نوع از رويا علائم و نشانه هايي در افراد ايجاد كزده؛ كه شامل موارد زير مي‌شوند.

تكرار شدن يك خواب طولاني و ناراحت كننده كه معمولا آنها را خوب به ياد مي‌آوريم. محتواي اين خواب ها بيشتر در زمينه فرار، تهديد و يا جنايت است.

وقتي فرد بعد از كابوس شبانه از خواب بيدار مي‌شود؛ به سرعت هوشياري خود را باز مي‌يابد.

اختلالات حوزه خواب باعث بروز مشكلاتي در زندگي شخصي و حرفه اي فرد مي‌شود.

علائم كابوس نبايد به اثرات فيزيولوژيكي مختلف مثل اعتياد به مواد مخدر وابسته باشد.

افزايش ضربان قلب و تعريق در اثر فشار رواني حاصل از كابوس

علت بروز كابوس شبانه

همانطور كه قبلا هم ذكر شد؛ كابوس شبانه به دلايل مختلفي رخ مي‌دهد. معمولا كودكان و نوجوانان بيشتر كابوس مي‌بيند و آمار اين موضوع ميان دختران بيشتر از پسران است. اما به طور كلي بيشتر افراد در زندگي خود كابوس مي‌بينند. علت دقيق اين موضوع هنوز مشخص نيست اما عوامل زيادي در آن دخيل هستند. گاهي افراد آنها را به مسائل زيادي مرتبط كرده و يا تعبير مي‌كنند. در اين قسمت به توضيح علت بروز كابوس مي‌پردازيم.

ترك مواد مخدر

افرادي كه در دوران ترك هستند و يا آن را پشت سر گذاشته اند؛ كابوس شبانه را به شكل بسيار واضح و شديد تجربه مي‌كنند. كابوس يكي از علائم شايع ترك است كه براي فرد در اين دوران مشكلات زيادي را ايجاد مي‌كند. ساختار و عملكرد مغز فرد معتاد به دليلي مصرف مواد مخدر دچار تغييراتي شده و همين امر سبب بروز كابوس ها مي‌گردد. 

اختلالات رواني

برخي از عوامل رواني مثل استرس، افسردگي، تروما و… زمينه بروز كابوس شبانه  را فراهم مي‌كنند. اختلالات رواني گاهي به صورت مستقيم وگاهي به صورت غير مستقيم سبب ايجاد كابوس مي‌شوند. براي مثال گاهي فرد به دليل وجود ترو ما يا خاطره اي بد، يك صحنه را بارها در خواب مي‌بيند. از طرف ديگر شايد به دليل عوارض جانبي داروهايي كه مصرف مي‌كند؛ دچار كابوس شود. بسيار مهم است كه در اين شرايط فرد از يك روانشناس و يا روانپزشك كمك بگيرد. 

مشكلات خواب

اختلالات خواب يكي ار عوامل مهم در ايجاد كابوس شبانه هستند. اختلالاتي مثل وحشت شبانه، آپنه، كمبود خواب، ناركولپسي يا اضطراب در خواب، همگي باعث بروز كابوس مي‌شوند. در صورت عدم وجود بهداشت و سلامت خواب، افراد دچار مشكلات زيادي مي‌شوند. به همين دليل بايد اين مشكلات را برطرف كرده تا كابوس نيز درمان شود.

كابوس شبانه در بارداري

مادران باردار به دليل استرس و اضطرابي كه در دوران بارداري تجربه مي‌كنند؛ بيشتر احتمال دارد كه دچار كابوس شبانه شوند. همچنين به دليل شرايط جسماني احتمالا بيشتر دچار بي خوابي شده و كابوس هاي بيشتري را تجربه مي‌كنند. اين شرايط مي‌تواند براي جنين تهديد كننده باشد. مادران بايد با توجه بيشتر به تغذيه و كيفيت خواب، از اين موضوع پيشگيري كنند.

كابوس شبانه در كودكان

كودكان به دليل حساسيت بيشتر و وجود ترس هاي بيشتر در زندگي شان، كابوس هاي زيادي دارند. احتمالا والدين به طور مكرر شاهد بيدار شدن كودكان خود در طول شب هستند. بخش اعظمي از اين مشكل به دليل كابوس شبانه است. اين كابوس ها بيشتر در سنين 3 تا 6 سال ظهور پيدا مي‌كند. در سنين مفهوم ترس براي آنها شكل گرفته و كاملا تحت تاثير كابوس هاي خود قرار مي‌گيرند.

درمان كابوس شبانه

براي درمان و برطرف كردن كابوس شبانه ابتدا بايد دلايل آنها مشخص شود. هيچ آزمايش مشخصي در اين زمينه وجود ندارد. علائم آن فقط بر اساس اظهارات فرد مشخص مي‌گردند. درمان نيز بر اين اساس شروع مي‌شود. سابقه خانوادگي نيز در اين مشكل دخيل است.  براي درمان اين مشكل بايد حتما به متخصص مراجعه كرده و روش هاي زير را امتحان كنيد.

روش هاي روانشناختي

روش هاي روانشناختي كه براي درمان كابوس شبانه به كار مي‌روند؛ در قدم اول بر اضطراب فرد تمركز كرده و عوامل موثر بر آنرا شناسايي مي‌كنند. با درمان اضطراب، اين مشكل نيز تا حد زيادي برطرف خواهد شد. تصوير سازي نيز يكي ديگر از روش هاي موثر براي درمان اين مشكل است. معمولا اين روش براي افرادي كه دچار اختلال اضطراب پس از سانحه هستند؛ بيشتر استفاده مي‌شود. در اين روش، روانشناس به فرد آموزش مي‌دهد تا نتايج كابوس خود را به شكل ديگري تصور كند.

دارو درماني

اگر شدن كابوس شبانه زياد شود؛ براي درمان آن، علاوه بر روش هاي روانشناختي، فرد بايد تحت نظر پزشك متخصص، دارو نيز مصرف كند. اين داروها در اكثر موارد از گروه آرامبخش ها و يا ضداضطراب ها هستند. براي مصرف دارو حتما بايد با پزشك خود مشورت كرده و از مصرف خودسرانه خودداري كنيد. همچنين قرص هاي خواب آور نيز باعث مي‌شوند تا خواب راحت تر و طولاني تري داشته و احتمال بروز كابوس را كاهش مي‌دهد.

سخن پاياني

اتفاقات ناگواري كه در زندگي افراد رخ مي‌دهند؛ تاثيرات زيادي بر جنبه هاي مختلفي دارد. كابوس شبانه نيز يكي از اين عوارض جانبي است. برخي تصور مي‌كنند اين كابوس ها فقط از افكار ما، قبل از خواب نشات مي‌گيرند. اما اينگونه نبوده و عوامل زيادي سبب شكل گيري كابوس ها مي‌شوند. در بيشتر موارد دوره هايي كه فرد به اين مشكل دچار مي‌شود؛ كوتاه مدت و گذرا بوده و بدون مداخله رفع مي‌شوند. اما در صورت ادامه دار شدن اين مشكل و بروز عوارضي ديگر، فرد بايد براي تشخيص و درمان اقدام نمايد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كابوس شبانه مي توانيد با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي آواژه از طريق شماره  02191002360 تماس بگيريد.

سوالات متداول